Astma oskrzelowa to najczęściej występująca choroba przewlekła układu oddechowego. W Polsce choruje na nią ponad 4 miliony osób, zarówno dorośli, jak i dzieci, ale tylko ok. 2 mln pacjentów wie o swojej chorobie i jest aktywnie leczonych. Pozostali nie mają rozpoznania choroby. Ważne, aby wiedzieć jakie są objawy astmy i zgłosić się do lekarza, jak tylko zaobserwujemy u siebie niepokojące objawy. Odpowiednio leczona astma pozwala prowadzić normalne, aktywne życie.
Astma to choroba zapalna, która objawia się świstami słyszalnymi przy oddychaniu, dusznością, kaszlem, uciskiem w klatce piersiowej. Przyczyny powstawania astmy to przede wszystkim mechanizmy zapalne, mechanizmy alergiczno-immunologiczne, infekcje wirusowe i bakteryjne, stres, reakcje alergiczne na kontakt z niektórymi substancjami. Niektórzy pacjenci mają predyspozycje genetyczne do rozwinięcia astmy oskrzelowej.
W Polsce jedynie 30% pacjentów ma dobrze kontrolowaną astmę oskrzelową (niezależnie od stopnia ciężkości). To znaczy, że leczenie jest ustawione optymalnie i nie mają oni objawów. Niestety aż u 70% pacjentów kontrola astmy nie jest wystarczająca lub nie ma jej wcale.
Podstawowym celem leczenia astmy jest opanowanie przyczyn choroby, czyli czynnika zapalnego, a nie objawów choroby, czyli skurczu oskrzeli. Dlatego podstawą leczenia astmy jest stosowanie leków przeciwzapalnych, a więc wziewnych kortykosteroidów. Sporadycznie pacjenci mogą korzystać z krótko działających leków rozszerzających oskrzela, a w bardziej zaawansowanej astmie stosuje się również długo działające leki rozszerzające oskrzela. Ale wtedy są one stosowane łącznie z wziewnymi glikokortykosteroidami, a nie jako monoterapia.
Właściwie kontrolowana astma nie powinna dawać żadnych objawów, a więc pacjent nie powinien mieć napadów duszności, kaszlu, świstów w klatce piersiowej, duszności nocnych. Pacjenci z dobrze kontrolowaną astmą mogą sporadycznie korzystać z leków doraźnie rozszerzających oskrzela (beta 2 mimetyków krótko działających SABA). Dopuszczalne zużycie tych leków w ciągu roku to mniej niż 3 opakowania.
Niestety wielu pacjentów przestaje stosować się do zaleceń lekarskich i zaprzestaje stosowania leków, gdy choroba nie daje objawów, bo uważają, że leczenie nie jest już potrzebne. A przecież choroba nie daje objawów właśnie dlatego, że leki są przyjmowane regularnie.
Regularnie stosowane leki, profilaktyka antyalergenową i edukacja (szkolenia chorych) jest w stanie doprowadzić do momentu kiedy astma nie przeszkadza mam w życiu.